مجازی‌سازی اپلیکیشن، راهی به سوی بهبود کارایی و امنیت
مجازی‌سازی نرم‌افزار یا Application Virtualization شرایطی است که یک برنامه تصور می‌کند به طور مستقیم با منابع سیستم عامل در تعامل است؛ در حالی که در واقع این تعامل غیرمستقیم و از طریق لایه‌ای مجازی انجام می‌شود. این لایه که به شکل یک فریمورک عمل می‌کند بین نرم‌افزار و سیستم عامل قرار می‌گیرد و به اجرای بخش‌های مختلف برنامه به صورت مجازی کمک می‌کند؛ بدون اینکه تغییری در سیستم عامل به وجود آید.
این لایه مجازی نقش رابطی را ایفا می‌کند که بخشی از فضای اجرای برنامه را که معمولاً توسط سیستم عامل ارائه می‌شود بر عهده دارد و وظیفه مدیریت فایل‌ها و تنظیمات رجیستری برنامه‌ها را به‌صورت مستقل از سیستم عامل به یک فایل اجرایی واگذار می‌کند.
مجازی‌سازی نرم‌افزار و ارائه برنامه‌ها در محیطی مستقل از سیستم عامل
با این ساختار نرم‌افزارها به جای اتکا به فایل‌های متعدد در سیستم تنها به یک فایل وابسته هستند. این ویژگی به آن‌ها امکان می‌دهد تا به‌سادگی روی دستگاه‌های مختلف اجرا شوند. این روش همچنین مشکل ناسازگاری نرم‌افزارها را برطرف کرده و اجازه می‌دهد تا برنامه‌هایی که قبلاً در کنار یکدیگر نمی‌توانستند فعالیت کنند اکنون به طور همزمان اجرا شوند.
در ارتباط با این فناوری مجازی‌سازی دسکتاپ نیز به عنوان ابزاری برای جدا کردن محیط دسکتاپ و نرم‌افزارهای مرتبط از دستگاه کاربر مطرح می‌شود و دسترسی کاربر نهایی به این محیط را بدون وابستگی به سخت‌افزار خاص امکان‌پذیر می‌کند.
اجرای برنامه‌ها و دسکتاپ به‌صورت مجازی
در محیط مجازی‌سازی برنامه و دسکتاپ، ساختار دسکتاپ به‌عنوان یک سرویس (DaaS) توسط یک هایپروایزر که به آن مانیتور ماشین مجازی یا VMM نیز می‌گویند مدیریت می‌شود. VMM می‌تواند ماشین‌های مجازی (VM) را با استفاده از نرم‌افزار، سیستم عامل، سخت‌افزار یا ترکیبی از این‌ها ایجاد و راه‌اندازی کند. در این ساختار یک سرور به چندین دستگاه کلاینت متصل می‌شود؛ به طوری که هر سرور به نقاط پایانی متعددی خدمات می‌دهد.
این مدل امکان مدیریت متمرکز و یکپارچه دسکتاپ‌های مجازی را می‌دهد؛ به این صورت که سازمان‌ها به جای نگهداری تعداد زیادی از دستگاه‌های فیزیکی تنها به ایجاد چند ایمیج از برنامه‌ها و دسکتاپ‌های مجازی نیاز دارند.
به‌روزرسانی‌ها و تغییرات امنیتی به‌سرعت و به طور کامل روی ایمیج‌های ذخیره‌شده در سرورهای مرکز داده اعمال می‌شوند و در نتیجه تمام نقاط پایانی به آخرین نسخه‌های نرم‌افزار و امنیتی دسترسی خواهند داشت. این روش دستگاه‌های کلاینت را از تهدیدهایی مانند بدافزارها و دستکاری‌های ناخواسته نیز محافظت می‌کند؛ زیرا نرم‌افزار و به‌روزرسانی‌ها روی سرورها ذخیره می‌شوند و نه روی دستگاه‌های کاربری نهایی.
مزایای مجازی‌سازی برنامه‌ها
مجازی‌سازی برنامه‌ها به دلیل انتقال پردازش و ذخیره داده‌ها به سرورهای مرکزی، امنیت و انعطاف‌پذیری بیشتری را برای دستگاه‌های پایانی دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین مزایای مجازی‌سازی برنامه‌ها بیان شده است.
حفظ امنیت داده‌ها
چون داده‌ها مستقیماً روی دستگاه‌های کاربر نهایی ذخیره نمی‌شوند، در صورت گم شدن یا سرقت دستگاه، احتمال بروز نقض داده‌ها به حداقل می‌رسد. دستگاه پایانی فقط یک نمایشگر است و فاقد مسئولیت پردازش داده‌ها است که امنیت اطلاعات سازمانی را تضمین می‌کند.
مدیریت آسان رویدادها
مدیریت رویدادهای نامطلوب و اختلالات در محیط دسکتاپ با به‌روزرسانی ایمیج‌های مجازی‌شده به سادگی امکان‌پذیر است. این روش باعث می‌شود تا در صورت بروز مشکل، محیط دسکتاپ به حالت اولیه و پایدار خود بازگردد که برای حفظ کارایی سیستم‌ها بسیار کارآمد است.
امکان اجرای برنامه‌های قدیمی
با استفاده از مجازی‌سازی اجرای برنامه‌های قدیمی که برای سیستم‌عامل‌های از رده خارج مانند Windows XP و Windows 7 طراحی شده‌اند بدون نیاز به تغییرات اساسی امکان‌پذیر است. این ویژگی کارایی و عمر مفید نرم‌افزارهای قدیمی را افزایش می‌دهد.
پشتیبانی از عملیات بین پلتفرمی
مجازی‌سازی این امکان را می‌دهد تا برنامه‌های ویندوز روی سیستم‌عامل‌هایی مثل iOS، Android، macOS و Chrome OS اجرا شوند. این ویژگی انعطاف‌پذیری زیادی دارد و نیاز به سیستم‌های خاص را کاهش می‌دهد.
جلوگیری از تداخل نرم‌افزاری
با مجازی‌سازی برنامه‌ها مشکلاتی مانند تداخل بین برنامه‌های مختلف از جمله نرم‌افزارهای امنیتی مانند ضد بدافزار برطرف می‌شود. این روش به نرم‌افزارها اجازه می‌دهد بدون اختلال و با کارایی بهتری عمل کنند.
اجرای چندین نمونه از یک برنامه
مجازی‌سازی به کاربران امکان می‌دهد چندین نمونه از یک برنامه را همزمان اجرا کنند؛ اما در حالت عادی برخی برنامه‌ها اجرای نمونه‌های اضافی را محدود می‌کنند. این قابلیت مخصوصاً برای نرم‌افزارهایی با کاربردهای متعدد بسیار مفید است.
چالش‌های مجازی‌سازی برنامه‌ها
برخی برنامه‌ها که به درایورهای دستگاه نیاز دارند در محیط مجازی‌سازی دچار مشکل می‌شوند و ممکن است عملکرد سخت‌افزارهایی مانند چاپگر تحت تأثیر قرار گیرد. برنامه‌های کاربردی ۱۶ بیتی و برخی نرم‌افزارهای ضدویروس که نیاز به ادغام عمیق با سیستم عامل دارند به دلیل تأخیر ناشی از مجازی‌سازی به‌درستی اجرا نمی‌شوند.
مقایسه مجازی‌سازی سرور و مجازی‌سازی برنامه
با وجود شباهت‌های کلیدی این دو مانند کاهش هزینه‌ها، بهبود امنیت داده‌ها و امکان مدیریت متمرکز مجازی‌سازی سرور و برنامه اهداف و کاربردهای متفاوتی دارند.
مجازی‌سازی سرور
در این نوع مجازی‌سازی سرورهای فیزیکی به چند گروه تقسیم شده یا از چند سرور مجازی ایجاد می‌شود. به‌عنوان نمونه در یک مرکز داده با ۲۰ سرور فیزیکی می‌توانید دو گروه ۱۰تایی یا گروه‌های ۵ و ۱۰تایی از سرورها ایجاد کنید. این گروه‌بندی به‌طوری انجام می‌شود که سرورهای مجازی و گروه‌های سرورهای فیزیکی به شکل مجزا و مستقل کار می‌کنند. با تقسیم یک سرور فیزیکی به چند سرور مجازی مجزا امکان بهینه‌سازی بیشتر منابع و بازیابی سریع‌تر از خرابی‌های احتمالی سرور فراهم می‌شود.
مجازی‌سازی برنامه
مجازی‌سازی برنامه به این معناست که برنامه‌ها به‌صورت مستقل از سیستم‌عامل و مرورگر اجرا شوند. این نوع مجازی‌سازی به کاهش نیاز به سرورهای فیزیکی اضافی کمک می‌کند و هزینه‌های نگهداری و مصرف انرژی را کاهش می‌دهد. برای مثال می‌توانید مایکروسافت پاورپوینت را با مجازی‌سازی روی سیستم‌عامل اوبونتو و از طریق مرورگر اپرا اجرا کنید. این روش اجرای برنامه‌ها بر معماری شبکه و پروتکل‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد؛ اما در مجازی‌سازی سرور تنها تغییرات سرور مورد نظر خواهد بود.
سخن پایانی
مجازی‌سازی اپلیکیشن ابزاری برای جدا کردن برنامه‌ها از سیستم‌عامل بوده و امکان اجرای نرم‌افزارها را به‌صورت مستقل به شما می‌دهد. این روش علاوه بر بهبود کارایی سیستم‌ها امنیت را نیز افزایش می‌دهد؛ زیرا داده‌ها و فایل‌های اجرایی مستقیماً در دستگاه کاربر ذخیره یا پردازش نمی‌شوند.
مجازی‌سازی اپلیکیشن به سازمان‌ها امکان می‌دهد به شکل بهینه‌تری از منابع خود استفاده کرده و محیطی امن‌تر و کارآمدتر برای کاربران خود ایجاد کنند.